In oktober 2016 ontmoette Veronica Martinez een dakloze dame in de Brusselse metro. De dame vroeg of Veronica een tampon voor haar had. Tot dan had Veronica er nooit bij stilgestaan dat het voorhanden hebben van menstruatieproducten voor sommige mensen in een moeilijke leefsituatie niet vanzelfsprekend is. Deze ontmoeting was een schok. Maar deze ontmoeting vormt ook de aanleiding voor het ontstaan van BruZelle.

Na de ontmoeting onderzocht Veronica hoe je als menstruerende persoon in een precaire situatie aan menstruatieproducten kunt geraken. Dat de toegang zeer beperkt en moeilijk is, werd snel duidelijk. De producten worden in beperkte aantallen en op onregelmatige en inadequate wijze verdeeld. Dit werd het uitgangspunt voor het oprichten van BruZelle als burgercollectief.

De volgende vraag was hoe je concreet en respectvol deze noden van personen in een moeilijke leefsituatie kunt beantwoorden. Hoe kunnen er gratis menstruatieproducten verdeeld worden? Het creëren van inzameldozen werd een antwoord op deze vraag. De eerste zakjes en de eerste verdeling van producten kwamen er in januari 2017.

Door de grote aanvraag van menstruatieproducten kreeg BruZelle een wettelijk statuut als vzw in februari 2017.

In de loop van 2018 weerklonk het veldwerk dat door BruZelle in Brussel verricht werd, ook in de rest van het land. Ook andere regio’s hadden een grote vraag naar menstruatieproducten. Al snel werden de eerste BruZelle-filialen opgericht en beheerd door vrijwilligers in Wallonië.

Tot eind 2018 werden alle activiteiten van BruZelle uitsluitend ondersteund door particuliere giften. Tot we in 2019 een eerste subsidie van de Gemeentelijke Commissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (COCOM) kregen. Dankzij deze subsidie kon er een kantoor- en opslagruimte gehuurd worden in het centrum van Brussel.

De nieuwe locatie zorgde voor het materialiseren en concretiseren van de doelstellingen van BruZelle. Ook was de vzw sindsdien zichtbaar in de openbare ruimte en deel van het verenigingsweefsel. De opening van het kantoor leidde tot een golf van solidariteit, met veel voorstellen voor partnerschappen, vrijwilligerswerk en andere vormen van hulp. Bovendien klopten nieuwe partners bij de vereniging aan, waardoor de vraag naar distributie van menstruatieproducten toenam. 2019 was ook het jaar waarin de eerste filialen in Vlaanderen werden opgericht.

Het jaar 2020 betekende een nieuwe fase in de evolutie van BruZelle. Dankzij een nieuwe subsidie van het COCOM kon Veronica Martinez voltijds het dagelijkse bestuur van de vereniging leiden als directrice. Dit was cruciaal en doorslaggevend in de zeer speciale context van de gezondheidscrisis. Door de beperkingen en regels die het land beheersten, werden de workshops onderbroken en kon alleen het verdelen van menstruatieproducten doorgaan. Deze situatie duurde tot midden 2021, tot de gezondheidsvoorschriften geleidelijk werden opgeheven.

Eind 2021, toen het land terugkeerde naar een normale situatie, kon de lancering van de nieuwe vestigingen van BruZelle in Wallonië en Vlaanderen worden afgerond. Door een subsidie van de Federatie Wallonië-Brussel wierf BruZelle begin 2022 Juliette Lepage aan als coördinatrice van BruZelle in Wallonië. Haar opdracht was om de ontwikkeling van de acties en filialen in Wallonië en Brussel te ondersteunen.

In september 2022, na meer dan drie jaar studie en proefprojecten, lanceerde BruZelle haar sensibiliserings- en educatieprogramma over menstruele gezondheid en menstruatiearmoede “Regels van 3”. Dit programma richt zich aan jongeren vanaf 12 jaar in een schoolse of buitenschoolse setting. Het doel van dit programma is om het gesprek rond de menstruatie te starten en zo het taboe rond de menstruatie te doorbreken. Meteen na de lancering kende het programma al een groot succes met de aankondiging van twee nieuwe medewerkers: Hannah Geeraerts en Julie Leboute. Door subsidies van het Instituut voor de gelijkheid van mannen en vrouwen en equal.brussels konden zij worden aangenomen om zo de sensibiliseringssessies voor de jongeren te verzekeren.

In het kielzog van dit programma lanceerde BruZelle in december 2022 ook een variant voor begeleiders met een proefproject, mede mogelijk gemaakt door Wallonie-Bruxelles Enseignement (WBE).

En hier zijn we dan in 2023… BruZelle heeft nu vier voltijdse medewerkers in dienst en steunt op een team van een twintigtal vrijwilligers in heel België. Het avontuur voltrekt zich met veel ideeën en projecten in het achterhoofd, maar ook evenveel nieuwe uitdagingen om aan te gaan.

Meer hierover in de volgende aflevering…